Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu’nda 25 Ekim’de ihmal nedeniyle asansörün düşmesi sonucu Adnan Menderes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bölümler Fakültesi öğrencisi 22 yaşındaki Zeren Ertaş hayatını kaybetmişti. Soruşturmada asansör bakım firması yetkilisi M.B. ve asansörü monte eden firmanın sahibi H.T. ile 2 mühendis tutuklanmıştı.
Kabinin kontrolsüz hareketini engelliyordu
Aydın Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında görevlendirilen bilirkişilerin hazırladığı rapor, savcılığa teslim edildi.
Raporda, olaydan bir gün sonra yapılan incelemelerde, üzerinde mavi etiket bulunan asansörün kabinini raylara kenetleyerek hızla düşmesini engelleyen ekipmanın devreye girmediği, kabinin kontrolsüz bir şekilde hareket etmesini engelleyen düzeneğin (UCM) hem kumanda kartı üzerinden yazılımsal olarak hem de hız regülatörü üzerinden mekanik olarak iptal edildiğinin görüldüğü aktarıldı.
‘UCM tertibatı çalışıyor olsaydı…’
Detaylı inceleme ve asansörün test edilmesi sonucu ‘kazanın’ hangi sebeplerle meydana geldiğine ilişkin kesin ve net bir sonuca ulaşılamadığının belirtildiği raporda, şu ifadelere yer verildi:
“Asansör makinesi üzerindeki, kabinin katlarda hareketsiz kalmasını sağlayan elektromekanik frene ait bobinin gücünün yetersiz kalması sonucu fren balatalarından bir tanesinin görevini yerine getiremeyecek kadar aşınması, yarı yük dengesinin uygun olmamasının makine ve frene fazladan yük getirdiği, kabin zemin katta duruyorken kabin içerisine 16 kişi bindiği sırada frenin yükü taşıyamadığı için kabinin aşağıya doğru kaydığı, UCM sisteminin de öncesinde iptal edilmesi sonucu bir kişinin kabin ile asansör kuyusu arasında sıkışarak hayatını kaybettiği anlaşılmıştır.
İptal edilen UCM sistemi kabin kapıları açıkken kabinin kontrolsüz bir şekilde hareket etmesini engelleyen başlı başına bir güvenlik ekipmanı olup asansörde bulunan herhangi bir başka güvenlik ekipmanı UCM’nin görevini yerine getirmemektedir.
Kazanın oluşmasına neden olan arızalara rağmen UCM tertibatı çalışıyor olsaydı asansör bir miktar hareket ettiğinde kabin raylarda sabitlenecek ve hareket etmesi engellenerek kabin ile kat kapısı veya duvar arasına bir kişinin sıkışamayacağı kadar genişlikte bir boşluk kalmış olacaktı.”
Firmaya asli kusur suçlaması
Asansör bakım formları ve parça değişimi kayıt defterlerinin düzenli tutulmadığının belirtildiği raporda, “Kazanın yaşandığı asansörde bakım faaliyetlerini gerçekleştiren firmanın UCM düzeneğini iptal ederek, elektromekanik fren bakım ve ayarlarını yapmayarak, ilgili mevzuatlara uygun olarak bakım faaliyetleri gerçekleştirmeyerek asansörde ölümlü kazanın yaşanmasında asli kusurlu olduğu kanaatindeyiz.” ifadeleri kullanıldı.
Toplam 584 öğrenci için projelendirilen yurt binası için asansör trafik hesabı yapıldığında 16 kişilik iki asansörün yetersiz olduğunun değerlendirildiği raporda asansörün tasarım, montaj ve piyasaya arzını gerçekleştiren firma hakkında ise “tasarım hesaplarını hatalı hesaplayarak, asansörün karşı ağırlık yarı yük dengesini hatalı yaparak makine frenine fazla yük binmesine sebep olduğu için asansörde ölümlü kazanın yaşanmasında tali kusurlu olduğu kanaatindeyiz.” değerlendirilmesinde bulunuldu.
Raporda Güzelhisar Kız Öğrenci Yurt Müdürlüğünün de çalışan personellere temel iş güvenliği ve sağlığı eğitimi vermediği, kapasitesi artan yurdun teknik gereksinimlerine ilişkin tadilat projesini yapmadığı, asansöre ait bakım defterini muhafaza etmediği, (kaza sonrası alınan ifadelerde asansörün sık sık arızalandığı ve kabinde kalmaların meydana geldiği ancak) idarenin tekrar eden arıza bildirimlerine rağmen herhangi bir faaliyette bulunmaması sebebiyle kaza risk olasılığını artırdığından dolayı tali kusurlu olduğu belirtildi.
